ประโยค
ประโยคตามเจตนาของผู้ส่งสาร
1. ประโยคตามเจตนาของผู้ส่งสาร เจตนาของผู้ส่งสาร เช่น บอกกล่าว เสนอแนะ อธิบาย ซักถาม ขอร้อง วิงวอน สั่งห้าม เป็นต้น หากจะแบ่งประโยคตามหน้าที่หรือลักษณะที่ใช้ในการสื่อสาร สามารถแบ่งออกเป็น 4 ลักษณะ ดังนี้ 1. การบอกเล่าหรือแจ้งให้ทราบ เป็นประโยคที่มีเนื้อความบอกเล่าบ่งชี้ให้เห็นว่า ประธานทำกริยา อะไร ที่ไหน อย่างไร และเมื่อไหร่ เช่น - ฉันไปพบเขามาแล้ว - เขาเป็นนักฟุตบอลทีมชาติ 2. การปฏิเสธ เป็นประโยคมีเนื้อความปฏิเสธ จะมีคำว่า ไม่ ไม่ได้ หามิได้ มิใช่ ใช่ว่า ประกอบอยู่ด้วยเช่น - เรา ไม่ได้ ส่งข่าวถึงกันนานแล้ว - นั่น มิใช่ ความผิดของเธอ 3. การถามให้ตอบ เป็นประโยคมีเนื้อความเป็นคำถาม จะมีคำว่า หรือ ไหม หรือไม่ ทำไม เมื่อไร ใคร อะไร ที่ไหน อย่างไร อยู่หน้าประโยคหรือท้ายประโยค เช่น - เมื่อคืนคุณไป ที่ไหน มา - เธอเห็นปากกาของฉันไหม 4. การบังคับ ขอร้อง และชักชวน เป็นประโยคที่มีเนื้อความเชิงบังคับ ขอร้อง และชักชวน โดยมีคำอนุภาค หรือ คำเสริมบอกเนื้อความของประโยค เช่น - ห้าม เดินลัดสนาม - กรุณา พูดเบา |
ประโยคความเดียว
2. ประโยคความเดียว ถึงจะยาวแค่ไหน ก็เป็นประโยคที่มีใจความสำคัญเพียงใจความเดียวเท่านั้นค่ะ จะแบ่งประโยคตามส่วนประกอบและยกตัวอย่างไปพร้อมๆกันเลยนะค่ะ
3.1 ประโยคความเดียวที่ประกอบด้วยประธาน และกริยา - ประธาน + กริยา เช่น กบร้อง ฝนตก ดอกไม้สวย - ประธาน + ขยายประธาน + กริยา เช่น กบตัวโตร้อง ฝนโบกขรพรรษตก ดอกกุหลาบแดงสวย - ประธาน+ขยายประธาน+กริยา + ขยายกริยา เช่น เด็กข้างบ้านร้องไห้ดังลั่น งูตัวใหญ่ค่อยๆเลื้อยไปอย่างเชื่องช้า - ประธาน+กริยา+ขยายกริยา เช่น น้ำท่วมอย่างฉับพลัน เขาเดินทางโดยเครื่องบิน
3.2 ประโยคความเดียวที่ประกอบด้วยประธาน กริยา และกรรม เช่น กบกินแมลง งูไล่หนู ฟ้าผ่าต้นไม้ - ประธาน+ขยายประธาน+กริยา+กรรม เช่น น้องของฉันเห็นงู กบสีเขียวในสระกินแมลง - ประธาน+ขยายประธาน+กริยา+กรรม+ขยายกริยา เช่น แมลงปีกแข็งกระพือปีกเร็วมาก - ประธาน+กริยา+กรรม+ขยายกรรม เช่น พ่อซื้อบ้านตากอากาศริมทะเลชะอำ |
ประโยคความรวม
3.ประโยคความรวม ประโยคความรวมจะนำประโยคความเดียวมารวมกันค่ะ โดยมีคำสันธานเป็นตัวเชื่อม วิธีดูง่ายๆก็คือ ประโยคความรวมจะแยกเป็นสองประโยคที่มีความหมายสมบูรณ์ได้ครับ
1.1 ความรวมแบบคล้อยตาม เนื้อหาจะไปในทางเดียวกันค่ะ - พอภรรยาโกรธจริงเขาก็เงียบทุกครั้ง - ครั้นภรรยาตวาดเขาก็หลบหน้า - ความรวมแบบไม่มีคำเชื่อมก็มีนะค่ะ - ขนมหวานอร่อย (ขนมหวาน+ขนมอร่อย) - แม่นั่งป้อนข้าวน้อง (แม่นั่ง+แม่ป้อนข้าวน้อง) มีสันธาน และ แล้ว แล้ว...ก็ ครั้ง...จึง พอ...ก็ ฯลฯ เป็นตัวเชื่อม แบ่งเป็น ๒ ลักษณะ คือ ๑.๑ ประธานหนึ่งคนทำกริยา ๒ กริยาต่อเนื่องกัน เช่น
๑.๒ ประธานสองคนทำกริยาอย่างเดียวกัน เช่น
1.2 ความรวมแบบขัดแย้ง เนื้อความจะขัดแย้งซึ่งกันและกัน - กว่าเขาจะนึกได้ก็สายไปเสียแล้ว - ถึงเขาจะมีอิทธิพลมากผมก็ไม่กลัว - พ่อไปทำงานแต่แม่อยู่บ้าน มีสันธาน แต่ แต่ทว่า กว่า...ก็ ฯลฯ เป็นตัวเชื่อม เช่น
1.3 ความรวมแบบเหตุผล บอกสาเหตุกับผลลัพธ์ว่าเกิดอะไรขึ้น โดยเหตุอยู่หน้า และผลอยู่หลัง เท่านั้นนะค่ะ - เขาทุจริตในการสอบเขาจึงถูกปรับตกทุกวิชา - เพราะเขาโดนใบเหลืองสองใบ จึงถูกไล่ออกจากสนาม
1.4 ความรวมแบบเลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่ง เลือกได้อย่างเดียวครับ ห้ามหลายใจ - ไม่เธอก็ฉันต้องออกไปพูดหน้าห้อง - คุณต้องการชาหรือกาแฟค่ะ มีสันธาน หรือ หรือไม่ก็ มิฉะนั้น...ก็ ฯลฯ เป็นตัวเชื่อม เช่น
|
ประโยคความซ้อน
1-4 of 4